Jukatan to miejsce absolutnie niezwykłe – tutaj znajdzie się… praktycznie wszystko! Naturalne parki rozrywki, ogromne hotele dla Gringo, niewielkie i prywatne hostele, piękne plaże, no i ruiny Majów. Ale to jeszcze nie wszystko – w Meksyku nawet pod ziemią znajdziemy niesamowite miejsca, które trzeba zobaczyć. Mowa tutaj o studniach kresowych zwanych cenotami.

Czym są cenoty?

Cenoty to w pełni naturalne, podziemne studnie kresowe wypełnione zazwyczaj lazurową wodą. Utworzone są w skałach wapiennych, dzięki czemu woda, która się w nich znajduje jest przefiltrowana i czysta. Znajdują się pod ziemią, ponieważ według wierzeń Majów były łącznikiem z krainą umarłych – Xibalba (czyt. Szebalba). Na przykład na terenie świętej cenoty na terenie strefy archeologicznej Chichén Itzá (dostęp do niej jest ograniczony – można podejść, ale jest zakaz kąpieli), znaleziono liczne ludzkie szczątki. Aż około 80% kości pochodziło od dzieci w wieku pomiędzy 3 a 11 rokiem.

Dlaczego cenoty są tak istotne? Oprócz tego, że według wierzeń łączyły się z krainą zmarłych, ze względu na ograniczone opady oraz brak rzek w Meksyku, były dla Majów głównym źródłem wody. Nic więc dziwnego, że duże miasta jak Chichen Itza, Tulum czy Valladolid były budowane właśnie wokół naturalnych studni kresowych.

Ile cenot znajduje się w Meksyku?

To kwestia, której nie wiedzą chyba nawet sami meksykanie! Przyjmuje się jednak, że na terenie samego Jukatanu można spotkać nawet ok. 6000 cenot.

Jak powstają cenoty, czyli studnie wapienne w Meksyku?

Półwysep Jukatan charakteryzuje się niezwykłą glebą, która składa się przede wszystkim ze skały wapiennej. Wapień jest rozpuszczalnym rodzajem skały i, jeśli zostanie wystawiony na przenikanie wody przez długi okres czasu, powiedzmy przez tysiąclecia, wapień ostatecznie się rozpuści. W powstałym krajobrazie krasowym, porowata podstawa nie pozwala na gromadzenie się słodkiej wody nad ziemią w postaci rzek i jezior. One po prostu tutaj nie powstają!

Zamiast tego drenaż zachodzi pod powierzchnią, gdzie woda deszczowa filtrowana jest przez perforowaną skałę i zbierana pod ziemią, w której zachodzi proces erozji. Czasami otaczająca podstawa skalna destabilizuje się tak bardzo, że zapada się, odsłaniając jaskinię znajdującą się poniżej, co oznacza narodziny cenoty.

Czym różnią się poszczególne cenoty?

Wiele osób może zastanawiać się – ok, byłem w jednej cenocie, po co jechać do kolejnej? To trochę tak jak z plażą – byłeś na jednej, ale czy pojedziesz na kolejną? Taką, która znajduje się nieopodal? To zależy prawda? Przede wszystkim od człowieka… ja należę do tych, którzy nie zatrzymują się w jednym miejscu. Żałuje tego, ile cenot przegapiłam! Nie byłam w Cenote Azul czy w przepięknej Cenocie Suytun w pobliżu Valladolid (w którym przecież byłam!).

Same cenoty różnią się od siebie. Niektóre są szybami wypełnionymi wodą o ściśle pionowych ścianach (np. Cenota Ik-Kil), a niektóre są płytkie, ale szerokie. Inne cenoty są częściowo otwarte, a część powierzchni wody jest ukryta w jaskini (np. Cenota Grande). Całkowicie przepastne cenoty są kolejnym rodzajem i można do nich dotrzeć jedynie przez otwory w suficie lub przechodząc przez tunele.

Szukasz więcej informacji o zwiedzaniu Meksyku? Przeczytaj również: 5 ruin miast Majów na Jukatanie – co zobaczyć w Meksyku?

Cenota Ik Kil – najbardziej niezwykła cenota nieopodal Chichen Itza

Półwysep Jukatan to miejsce absolutnie niezwykłe. Ruiny Majów, przepiękne widoki, a wśród tego wszystkiego Chichen Itza. Nieopodal niej można dojechać do najpopularniejszej chyba cenoty na całym Jukatanie – Ik-Kil. To miejsce występuje w folderach reklamowych, jest na każdej pocztówce z cenotami. I zdecydowanie różni się od innych cenot, które oglądaliśmy w Meksyku

Cenota robi wrażenie, gdy patrzy się na nią z góry (ma ok. 26 m wysokości i ok. 70 m głębokości – odbywały się tu zawody Red Bull Cliff Diving w skokach do wody), jak i bezpośrednio z wody. Swoją drogą – przygotujcie się na jedno, woda w cenotach jest zimna jak diabli!

W przypadku Ik-Kil i skoków – my, zwykli śmiertelnicy możemy skakać maksymalnie z 5 metrów (przy ścianach przeznaczone są miejsca do skoków). Dodatkowo cenota jest tak niesamowicie głęboka, że nie widać w niej dna! Nie jest to najlepsza cenota do snorkelingu, choć podobno mieszkają w niej m.in. sumy!

Dodatkową zaletą (a zarazem także wadą tej cenoty) jest odległość do Chichen Itza (ok. 5 km). Cenota ma znakomitą infrastrukturę – przebieralnie, szafki, wynajem kamizelek, a całości strzegą ratownicy. Nieopodal są knajpki, restauracja, lokalny sklepik – można kupić dosłownie wszystko.

Ile kosztuje wejście? 80 pesos za osobę – czas nieograniczony. Na miejscu są restauracje, mini bar, hamaki. Wynajem szafki na plecaki i przedmioty osobiste to cena 30 pesos.

Ik Kil, mimo tego, że odwiedza ja masa turystów jest przepiękna – zielona, porośnięta lianami, a droga do niej wydrążona jest w skale! Wystarczy przełknąć wycieczki, które pojawiają się co jakiś czas (i równie szybko znikają).

Grand Cenote – lazurowa woda, nietoperze i żółwie

Cenoty to jedno z miejsc, które wręcz trzeba odwiedzić będąc w Meksyku. Jedną z nich jest znajdująca się nieopodal Tulum Grande Cenote, która jest częściowo otwarta. To idealne miejsce do odpoczynku, nurkowania i podziwiania piękna studni kresowych.

Cenota Grande składa się z dwóch lazurowych basenów, połączonych ze sobą jaskinią. Można pomiędzy nimi swobodnie przepływać, a nad głowami wśród stalaktytów wiszą z głową w dół nietoperze. Do wody można wejść z dwóch stron – przy jednym z basenów znajdują się szafki i ratownik (zdjęcie na górze). Drugi jest mniej popularny, bardziej „dziki” i ten wolałam (zdjęcie na dole).

 W wodach Grande Cenoty można spotkać żółwie wodno-lądowe (po części mogę uznać, że spełniłam marzenie nurkując z żółwiami) i kolorowe rybki. Dodatkowo kolory wody są tam takie… ze nie wymagają retuszu. To popularne miejsce zarówno wśród turystów (jest bardzo blisko do Tulum), jak i nurków (to drugi co do wielkości system jaskiń podwodnych na świecie).

Ile kosztuje wstęp do Grande Cenoty? Wejście do niej kosztuje 80.00 pesos, parking jest bezpłatny. Na terenie raczej nie znajdziecie bufetów, restauracji ani punktów typowo turystycznych.

Co warto zabrać ze sobą do cenot?

Przede wszystkim – ręcznik i strój kąpielowy. Większość cenot na Jukatanie ma przebieralnie – można się swobodnie przebrać, nieraz nawet wykąpać pod prysznicem. Niezbędne będą też dobre klapki (najlepiej nie poślizgowe – bywa ślisko!). Na terenie cenot nie należy używać kremu z filtrem, ale można go ze sobą zabrać. Opalając się na trawie dookoła wody można mocno „zjarać” plecy. Pamiętajcie jednak, że przed wejściem do cenoty powinniście dokładnie spłukać z siebie krem.

Można również wypożyczyć szafkę (cena ok. 30-40 pesos), kamizelki ratunkowe, latarki do nurkowania i sprzęt do nurkowania (maska, rurki, fajka).

Lubisz moje wpisy? Będzie mi bardzo miło, jeżeli podzielisz się nimi ze znajomymi. Zostań stałym czytelnikiem na blogu, Facebooku i Instagramie!